Χαρτογραφείται για πρώτη φορά η ουρά του Ηλιακού Συστήματος

12 Ιουλίου 2013

Ήταν γνωστό ότι το Ηλιακό σύστημα κατά την κίνησή του άφηνε πίσω μια «ουρά» από σωματίδια που μοιάζει με τις ουρές των κομήτων, την οποία οι επιστήμονες ονόμασαν ηλιο-ουρά (heliotail). Ύστερα από τρία χρόνια χαρτογράφησης από το διαστημικό δορυφόρος της NASA IBEX (Interstellar Boundary Explorer), βρέθηκε όχι μοιάζει με τετράφυλλο τριφύλλι.

Δεν είναι μόνο ο Ήλιος που έχει τέτοια ουρά, καθώς τέτοιες ουρές έχουν εντοπιστεί και σε άλλους αστέρες (πχ. ο γιγάντιος αστέρας Μίρα (εικόνα)), όμως η ουρά του μητρικού μας άστρου ήταν πολύ δύσκολο να παρατηρηθεί, γιατί αυτά τα σωματίδια δεν λάμπουν και έτσι δεν μπορούν να παρατηρηθούν με συμβατικά μέσα. Το IBEX μετράει τα ουδέτερα φορτισμένα σωματίδια που δημιουργούνται από συγκρούσεις σωματιδίων στα όρια του ηλιακού συστήματος. Τα ουδέτερα φορτισμένα σωματίδια έχουν την ιδιότητα να ταξιδεύουν σε ευθείες γραμμές, καθώς δεν επηρεάζονται από το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου και με αυτό το τρόπο δείχνουν τι συμβαίνει σε μεγάλες αποστάσεις. Η τεχνική αυτή ονομάζεται ενεργητική απεικόνιση ουδέτερα φορτισμένων ατόμων (energetic neutral atom imaging). Χρησιμοποιόντας αυτή τη τεχνική, εντοπίστηκε μια προηγουμένως άγνωστη κορδέλα σωματίδιων.

Η μελέτη των δεδομένων που κατέγραψε ο IBEX στα πρώτα τρία χρόνια της λειτουργίας του δείχνει ότι υπάρχουν δύο λοβοί στα πλάγια με σωματίδια που κινούνται με χαμηλή ταχύτητα και πρόερχονται από τον ισημερινό του Ήλιου και δύο λοβοί, ένας πάνω και ένας κάτω, με ταχέως κινούμενα σωματίδια, τα οποία προέρχονται από τους πόλους του Ήλιου. Το σχήμα αυτό δεν ευθυγραμμίτιζεται τέλεια με το ηλιακό σύστημα, καθώς τα φορτισμένα σωματίδια επηρεάζονται από το μαγνητικό πεδίο του Γαλαξία.

Αν και το σχήμα είναι γνωστό, περισσότερο ακριβείς πληροφορίες, όπως το μήκος της ουράς παραμένουν άγνωστα. Το μήκος υπολογίζεται σε περίπου 170 δις χιλιόμετρα (περισσότερο από 1.000 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου) και τελικά χάνεται στο διαστρικό χώρο. Θεωρείται ότι αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο που κινείται με ταχύτητα κοντά στο ένα εκατομμύριο χλμ/ώρα.